Επανάσταση

Η ιστορία δεν είναι στάδιον επιδείξεως φιλοπατρίας και εκχύσεως και διαχύσεως πατριωτικών αισθημάτων. [...] Εν δε τω χώρω του απολύτου δικαίου, δεν υπάρχει κριτήριον διά την ιστορίαν. Η ιστορία κρίνει το δίκαιον ή το άδικον οιασδήποτε πράξεως, μόνον καθ' όσον αναφέρονται αύται εις θετικώς ωρισμένας αρχάς του δικαίου. Αλλά πέραν του σημείου τούτου, προκειμένου περί δικαίων διαμαχομένων προς άλληλα, περί δικαίου ιστορικού διαμαχομένου προς το φιλοσοφικόν ή φυσικόν καλούμενον δίκαιον, ή περί δικαίων ιστορικών διαμαχομένων προς άλληλα, δύναται μεν η ιστορία να παρακολουθή τον αγώνα τούτον, να κρίνη αυτόν εν τοις αποτελέσμασιν αυτού εξετάζουσα ποτέρου η νίκη ή η ήττα απέβη ωφελιμωτέρα εις τα συμφέροντα της ανθρωπότητος, αλλ' εκ των προτέρων δεν δύναται ν' αποφαίνηται υπέρ του ενός ή κατά του ετέρου.

ΓΕΝΝΗΣΗ: Aνδρονίκιο Μικράς Ασίας 1849

ΘΑΝΑΤΟΣ: Aθήνα 1930

Καρολίδης Παύλος

Ιστορία του ΙΘ΄ αιώνος, Β΄. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1892. 220-221.

2.

Ημείς οι Έλληνες λέγοντες συνήθως Τούρκος συγχέομεν το όνομα τούτο προς το Μωαμεθανός, όνομα σημαίνον τους οπαδούς της θρησκείας του Μωάμεθ, ή Μουσουλμάνος, το σημαίνον οπαδούς του Ισλάμ, ήτοι της πίστεως της θρησκείας της υπό του Μωάμεθ κηρυχθείσης. Αλλά κατ' ουσίαν το όνομα Μωαμεθανός ή Μουσουλμάνος ουδεμίαν άλλην σχέσιν έχει προς το Τούρκος ή μόνον ότι οι Τουρκικοί λαοί, οι καταλύσαντες Ελληνικόν κράτος και υποτάξαντες το Ελληνικόν έθνος ήσαν μωαμεθανοί το θρήσκευμα.

Ο αυτοκράτωρ Διογένης ο Ρωμανός. 1906. E.Π. Φωτιάδης (επιμ.), Nεοελληνική ιστοριογραφία, A΄. Bασική Bιβλιοθήκη, 37. «Aετός» A.E., 1954. 190.

3.

Συγχέομεν δε επίσης και το Οθωμανός προς το Μωαμεθανός, ενώ Οθωμανός είναι απλώς ο κάτοικος του Οθωμανικού ή Οσμανικού κράτους (Οσμανλής, καθώς λέγουν αυτοί οι Οθωμανοί) του κληθέντος ούτως από του ονόματος του ιδρυτού του κράτους τούτου Οθωμανού ή Οσμάνου, ο οποίος ήτο Τούρκος το γένος και μωαμεθανός το θρήσκευμα. Ώστε το Οθωμανός είναι όνομα απλώς δυναστικόν και πολιτικόν, γενόμενον εντεύθεν θρησκευτικόν και ουδεμίαν έχον απ' ευθείας σημασίαν θρησκευτικήν.

Ο αυτοκράτωρ Διογένης ο Ρωμανός. 1906. E.Π. Φωτιάδης (επιμ.), Nεοελληνική ιστοριογραφία, A΄. Bασική Bιβλιοθήκη, 37. «Aετός» A.E., 1954. 190.

4.

Η φυλή η τουρκική έπραξε διά τον μωαμεθανικόν κόσμον της Ασίας ό,τι η φυλή η γερμανική διά τον Χριστιανικόν κόσμον της Ευρώπης. Όπως δηλονότι οι βάρβαροι, αλλά φυσικώς και ηθικώς ρωμαλέοι και σφριγώντες Γερμανικοί λαοί εδέχθησαν τον Χριστιανισμόν εις την Ευρώπην παρά του Ελληνορωμαϊκού κόσμου και ανεζωογόνησαν τον Χριστιανικόν κόσμον της Ευρώπης, ούτως οι Τούρκοι, δεχθέντες παρά των Αράβων τον μωαμεθανισμόν και μετ' αυτού την αρχήν του μωαμεθανικού κόσμου, τον ανεζωογόνησαν και ενέπνευσαν εις αυτόν νέον σφρίγος και δύναμιν φυσικήν και ηθικήν, και ορμήν και ζέσιν πολεμικήν ιδίως ως προς τον κατά του Χριστιανικού κόσμου αγώνα. Όλαι αι παραδόσεις του Ισλάμ περί παγκοσμίου κυριαρχίας και περί πολέμων ιερών εναντίον των μη μουσουλμανικών κρατών και της καθυποτάξεως του κόσμου εις το Ισλάμ ανεγεννήθησαν μετά νέας δυνάμεως εις τους Τούρκους και έγιναν κανών και πρόγραμμα της πολιτείας των μεγάλων Τούρκων ηγεμόνων.

Ο αυτοκράτωρ Διογένης ο Ρωμανός. 1906. E.Π. Φωτιάδης (επιμ.), Nεοελληνική ιστοριογραφία, A΄. Bασική Bιβλιοθήκη, 37. «Aετός» A.E., 1954. 191-192.

* Η μάχη του Μαντζικέρτ στην Αρμενία έλαβε χώρα στις 19 Αυγούστου 1071 μεταξύ του βυζαντινού στρατού υπό τον αυτοκράτορα Ρωμανό Δ' Διογένη, και των Σελτζούκων Τούρκων του σουλτάνου Αλπ Αρσλάν. Ο αυτοκράτορας Ρωμανός ηττήθηκε, αιχμαλωτίστηκε και απελευθερώθηκε μετά την καταβολή λύτρων, ενώ η βυζαντινή αυτοκρατορία υποχρεώθηκε στην καταβολή ετήσιου φόρου και την παραχώρηση μερικών φρουρίων στους Σελτζούκους. Αυτή η πανωλεθρία των βυζαντινών στρατευμάτων και, κυρίως, η εσωτερική πολιτική παράλυση που ακολούθησε, επέτρεψε τη μόνιμης εγκατάστασης των Σελτζούκων στη Μικρά Ασία.

Σπαράγματα νεοελληνικής λογοτεχνίας

"Κρυφά το λένε τα πουλιά, κρυφά το λέν' τ' αηδόνια,
κρυφά το λέει ο γούμενος από την άγια Λαύρα:
«Παιδιά, για μεταλάβετε, για ξεμολογηθείτε?

δεν είν' ο περσινός καιρός κι ο φετινός χειμώνας.
Μας ήρθε η άνοιξη πικρή, το καλοκαίρι μαύρο,
γιατί σηκώθη πόλεμος και πολεμάν τους Τούρκους.
Να διώξουμ' όλη την Τουρκιά ή να χαθούμε ούλοι."

Δημοτικό

"μ' όλον που 'ναι αλυσωμένο
το καθένα τεχνικά
και εις το μέτωπο γραμμένο
έχει: Ψεύτρα Ελευθεριά."

Ύμνος στην ελευθερία

«Όχι πια λόγια, όχι τα μάταια,

τα τριμμένα λόγια? Φτάνουν πια τα

λόγια, αδερφοί μου, τα τριμμένα

τα μάταια λόγια, όποιου Έπους"

Αγγ. Σικελιανός